Έρωτας και Πολιτική

Υπάρχει έρωτας στην πολιτική;
Με τον έρωτα μπορεί κανείς να κρίνει κοινωνικά φαινόμενα;
Εξουσία και έρωτας -σχέση στοργής ή μίσους;

Ας ερευνήσουμε την πολιτική διάσταση του έρωτα, μέσα από σκέψεις προσωπικές ή κείμενα που διερευνούν αυτό το θέμα.

Προσωπικά επέλαξα τρία αποσπάσματα και τα θέτω προς συζήτηση, αλλά και προτείνω την αναφορά και άλλων

Η ηθική της πόρνης ή η πορνεία της ηθικής(απόσπασμα από το δοκίμιο του Νίκου Δήμου "Η κρυφή ζωή των αστών")

"Όλοι οι ηλίθιοι της αστικής τάξης που προφέρουν συνεχώς τις λέξεις: ‘ανήθικο, ανηθικότης, ηθική στην Τέχνη' και άλλες βλακείες", γράφει ο Baudelaire, "με κάνουν να σκέπτομαι την Luise Villedieu, πουτάνα των πέντε φράγκων, που, συνοδεύοντάς με μια φορά στο Λούβρο, όπου δεν είχε πάει ποτέ της, άρχισε να κοκκινίζει, να κρύβει το πρόσωπό της, και, τραβώντας με κάθε πέντε λεπτά από το μανίκι, με ρωτούσε μπροστά σε πολλά αθάνατα αγάλματα και πίνακες, πως ήταν δυνατόν να εκθέτει κανείς δημόσια παρόμοιες χυδαιότητες".
Ο Baudelaire έβαζε την πορνεία (και τις πόρνες) πάνω από την αστική ηθική. Η εκπόρνευση δεν ήταν γι αυτόν μόνον συναλλαγή αλλά και δόσιμο, και γενναιοδωρία και φιλευσπλαχνία. "Τι είναι η Τέχνη;" ρωτάει. "Πορνεία". "Ο Έρωτας είναι η κλίση για εκπόρνευση. Δεν υπάρχει ευγενής απόλαυση, που να μην μπορεί να αναχθεί στην Πορνεία". Ακόμα και ο Θεός αποκαλείται: "το πλέον εκπορνευμένο όν... αφού είναι ο ύψιστος φίλος για κάθε άτομο, αφού είναι η κοινή, ανεξάντλητη δεξαμενή της αγάπης."
Περίεργες κλίμακες αξιών: η πόρνη Luise θεωρεί άσεμνο αυτό που δείχνουμε στα παιδιά μας. Εμείς θεωρούμε άσεμνο αυτό που εκείνη πράττει (και την απεικόνισή του). Ο ποιητής το θεωρεί πράξη ευγενική - σχεδόν θεία.




Υπέρ Πορνογραφίας(απόσπασμα -Δημοσιεύτηκε στη Μακεδονία της Κυριακής, στις 03-10-2004.)
Θανάσης Τριαρίδης

...Να το πω καθαρά: είμαι υπερ της πορνογραφίας – εφόσον φυσικά τηρείται το αυτονόητο δικαίωμα της ελεύθερης συναίνεσης των όσων συμμετέχουν σε αυτή. Και θεωρώ ελπιδοφόρο πως στην νεοθρησκόληπτη Αμερική του Μπους, τριάντα συγγραφείς και καλλιτέχνες (ανάμεσά τους ο Σαλμάν Ρουσντί, ο Γκορ Βιντάλ, ο Λου Ριντ και πολλοί άλλοι) συμμετέχουν με κείμενα τους σε μια έκδοση-μανιφέστο υπερ της πορνογραφίας. «Ο βαθμός ελευθερίας και πολιτισμού μιας κοινωνίας κρίνεται από τη θέλησή της να αποδεχτεί την πορνογραφία» γράφει ο Ρουσντί. Νομίζω πως έχει δίκαιο. Όσο περισσότερο λατρεύεται το σώμα, οι εκστάσεις του και οι εκκρίσεις του, τόσο λιγότερο ισχυροί είναι όσοι, παντοκράτορες και ποιμενάρχες, λογαριάζουν τους ανθρώπους για ιδιοκτησία τους και σπέρνουν τον φόβο. Αλλιώς: όσο περισσότερο ερεθίζονται οι άνθρωποι από ανθρώπους, τόσο πιο ελεύθεροι είναι από τους «Μπαμπούλες», από τα σκιάχτρα, από τα «Θηρία που έρχονται στην ακροθαλασσιά». Και αυτό δεν είναι λίγο – είναι πάρα πολύ.


"Ερωτική Αγωγή"(απόσπασμα από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Μάνου Κοντολέων)

...Ο άντρας παντρεύεται γιατί ο γάμος αποτελεί ένα ουσιαστικό βήμα ανόδου στην κοινωνική ενσωμάτωση του. Παντρεύεται γιατί ο γάμος πληθαίνει τους λόγους με τους οποίους ο αντρικός ρόλος έχει νόημα ύπαρξης. Ο άντρας θεοποιεί την ιδιοκτησία -ανάμεσα στα άλλα ιδιόκτητα αγαθά και μια γυναίκα. Ο άντρας ρισκάρει την τιμή του και επιβουλεύεται την τιμή των άλλων. Προφυλάσσει ότι κατέχει από την κατακτητική μανία των υπολοίπων* προσπαθεί να μαγαρίσει ότι ο σύμμαχος - αντίζηλος κρατά μέσα στην κάμαρή του. Παντρεύεται, τέλος, γιατί από μια ηλικία και μετά δεν είναι εύκολο να κτυπάς τις πόρτες που τις φωτίζουν κόκκινα φανάρια, μήτε να τραβολογιέσαι σε σκοτεινά δρομάκια των πάρκων.Ο άντρας παντρεύεται γιατί έτσι έχει επιλέξει ο κοινωνικός νόμος που καθορίζει την ισορροπία ανάμεσα στις γυναίκες και στους άντρες. Από τη στιγμή που η κοινοκτημοσύνη στον έρωτα αποβλήθηκε από την χορεία των καταξιωμένων αρχών ηθικής και νομοθεσίας, ο γάμος είναι η μόνη αποδεκτή οδός μέσα από την οποία το γένος των ανθρώπων μπορεί να συνουσιάζεται, να πολλαπλασιάζεται και στη συνέχεια να ευνουχίζεται- ένας δρόμος το κατά δύναμη κοινωνικά ασφαλής, ακόμα κι όταν φτάνει έως την διάλυσή του. Σημασία έχει η εφαρμογή -και η τυχόν διάλυση εφαρμόζεται πάνω σε κάτι που έχει προϋπάρξει. Και τελικά οι άντρες φτιάχνουν οικογένεια δίχως να έχουν αυθύπαρκτα αποφασίσει πως θέλουν να γίνουν οικογενειάρχες. Ο Άρης έτσι επρόκειτο να δημιουργηθεί -από πατέρα που δεν λαχτάραγε αυτόν τον ρόλο, μήτε και ήξερε τον τρόπο να τον παίξει. Όπως όλα τα αγόρια, γεννήθηκε και αυτός από έναν άντρα που η κοινωνία τον υποχρέωνε να τον δημιουργήσει. Γι αυτό και οι πιο μεγάλοι επαναστάτες ανήκουν στο ανδρικό γένος, όπως άλλωστε και σχεδόν όλοι οι δικτάτορες. Οι πρώτοι είναι όσοι εκφράζουν την αντίθεση τους, οι δεύτεροι όσοι αποφασίζουν να εκδικηθούνε.